Voedsel wordt op verschillende manieren geproduceerd, maar voedsel kan ook genetisch gemanipuleerd worden. Gideon van Meijeren, politicus van Forum voor Democratie, heeft op 4 oktober 2023 een tweet geplaatst met de claim: “Steeds meer voedsel wordt gemanipuleerd”. Is dit wel echt zo?

Wat is genetische manipulatie? Genetische manipulatie is een techniek om bepaalde eigenschappen aan te kunnen passen van bijvoorbeeld een plant of zelfs een dier. Dit wordt gedaan door middel van DNA weg te halen bij bijvoorbeeld een plant en dit stukje weggehaald DNA weer bij een andere plant te plaatsen. Dit gaat niet gepaard zonder resultaat, want volgens Universiteit Wageningen zijn er al verschillende schimmels en bacteriën ontwikkeld door deze techniek.

Genetische manipulatie staat gelijk aan genetische modificatie. Deze modificatie komt op verschillende vlakken terug, zoals bij veevoer, planten maar ook ons eigen voedsel. Daarnaast wordt modificatie zelfs gebruikt voor de productie van geneesmiddelen voor ziekte, zo ook al eerder aangetoond in Engeland. Door genetische modificatie toe te passen kunnen gewassen bijvoorbeeld beter bestemd worden tegen ziekte.

Vroeger VS nu

Ania Lukasiewicz is onderzoeker betreft nieuwe genomische technieken aan de Universiteit Wageningen. Zij zegt dat het genetisch modificeren niet nieuw is: “In de jaren ’90 was deze manipulatie op een andere techniek gebaseerd. Hierbij kwam het gen uit een andere soort in een nieuwe soort.

Tegenwoordig werkt dit anders: “In de afgelopen tien jaar zijn de modificaties veel specifieker. Je brengt geen vreemd DNA meer in. Het voordeel hiervan is dat je heel specifiek te werk kunt gaan. Daarnaast kun je ook hele kleinere veranderingen inbrengen”, aldus Ania Lukasiewicz. Het nadeel van deze modificatie is dat dit niet dat we niet moeten gaan denken dat modificatie onze enige oplossing is tot de milieukwesties.

Regelgeving

Van één groep planten zal er geen etiket komen voor op de markt. “Er zal een speciaal register komen om te kijken of er gebruik gemaakt is van genetische manipulatie. Wil je dit zelf controleren, dan kan dit”, zegt Lukasiewics.

Boeren kunnen echter geen gebruik maken van deze regelgeving. In het debat van de Tweede Kamer zijn er 45.000 handtekeningen in ontvangst genomen. De biologische sector eist verplichte etikettering voor nieuwe genomische technieken. “Het mes zal snijden in twee kanten, want boeren kunnen niet kiezen uit verschillende opties”, aldus Lukasiewics. Van de rijksoverheid mogen boeren beginnen het gebruik van genetisch manipuleren als zij zich houden aan de voorschriften van de regeling teelt en als het gewas is toegelaten voor de Europese markt.

Gewassen zullen nog steeds getest worden voordat het voedsel in de supermarktschappen komt te liggen. Er blijven novel food laws gelden, die nu ook nog gelden. De Europese Commissie wil dat het voedsel veilig blijft voor consumenten. Daarnaast moet het voedsel goede etiketten bevatten. “Op dit moment zijn de regels zijn al minder streng voor landen zoals Argentinië, Amerika en Canada”, laat Ania Lukasiewics weten.

Klopt de claim?

De regelgeving voor genetische modificatie wordt steeds soepeler, ondanks dat er nu nog veel eisen aan zijn verbonden. De Europese Commissie heeft als voorstel om meer genetisch voedsel op de markt te brengen volgens Lukasiewics. In de toekomst zal er dus meer genetisch voedsel in de schappen liggen en wordt er meer dus meer genetisch voedsel gemanipuleerd.

Conclusie

De techniek van genetische modificatie wordt al lang toegepast. De manieren verschillen met vroeger nu. Momenteel zijn de regelgevingen van de Europese Commissie nog streng en gelden er veel eisen. De regelgevingen in andere landen zijn al soepeler en de Europese Commissie is van plan om dit ook voor Nederland en andere Europese landen toe te passen. Zo komen er makkelijker en sneller nieuwe gemodificeerde gewassen op de markt.

Steeds meer voedsel zal genetisch gemanipuleerd worden. “Er zal meer genetisch voedsel op de markt komen in de toekomst. Dit is de bedoeling van het voorstel van de Europese Commissie”, aldus Lukasiewicz. De claim die Gideon van Meijeren maakt, is waar.