Claim redactie Goedemorgen Nederland: “Flitsers zijn het meest effectief om wangedrag in het verkeer te veranderen.”
Factcheck: gedeeltelijk juist
Naar aanleiding van het toenemende aantal flitsers in Nederland suggereert de redactie van Goedemorgen Nederland in de uitzending van 25 oktober, dat flitsers het meest effectief zijn om wangedrag in het verkeer te veranderen.
Nederlandse uitvinding
Voor sommigen misschien onbekend, maar de flitser behoort tot één van Nederlands meest innovatieve uitvindingen. Deze werd namelijk bedacht door de Nederlandse rallyrijder, Maus Gatsonides (1911-1998). Door twee slangetjes gemaakt van rubber met enige ruimte ertussen op de weg te leggen, kon het tijdsverloop en daarmee de snelheid van het voertuig worden opgemaakt. Maus Gatsonides vernoemde de uitvinding naar zichzelf, daarom wordt in Engeland ook wel de term ‘Gatsometer’ of ‘Gatso Camera’ gebruikt.
Meer flitspalen
In de eerste drie maanden van 2023 zijn er ruim 930.000 snelheidsovertredingen geconstateerd doormiddel van flitspalen, meldt het centraal justitieel incassobureau. Het OM heeft besloten nog meer flitspalen in te zetten. 150 extra palen moeten voor minder snelheidsovertreders zorgen. Het aantal van de zogeheten ‘flexflitsers’ zal worden uitgebreid van 28 naar 125 exemplaren. Deze flitsers zijn mobiel makkelijk inzetbaar en verplaatsbaar door gemeenten. Ook wordt het aantal van de nieuwere variant, de ‘focusflitser’, verhoogt naar 50. Deze focusflitsers kijken door de autoruit specifiek naar het telefoongebruik van de bestuurder.
Naast de flitspalen zijn er ook andere middelen die het wegmisbruik van snelheidsduivels proberen terug te dringen. Volgens Martine Pilaar, persvoorlichtster van het OM, dragen wegversmallingen, stoplichten en borden ook erg veel bij aan de veiligheid op de weg. “Flitsen is een effectieve manier om de snelheid van weggebruikers naar beneden te krijgen. Daar zijn we van overtuigd, maar dat is niet de enige manier.” Aldus de persvoorlichtster van het OM. Hoewel veel weggebruikers de flitsers weten te omzeilen doormiddel van technologische hulpmiddelen, zoals waarschuwings-Apps, is het OM niet van plan deze te verbieden, zoals in onze buurlanden. “Wij zijn groot voorstander van het niet verbieden van dergelijke apps, helemaal als het bijdraagt aan het verlagen van de snelheid, en dus de verkeersveiligheid te vergroten.” Vertelt Martine.
Soorten automobilisten
Uit onderzoek afkomstig uit 1995, geschreven door Dr Claire Corbett, hoogleraar aan de Brunel University, blijkt dat bestuurders op vier manieren kunnen reageren op snelheidscamera’s. Als eerste, de ‘Conformers’, deze bestuurders houden zich sowieso aan de snelheidslimieten. Snelheidscamera’s zouden daarom geen verschil maken. Dan, de ‘Deterred’, hierbij wordt de bestuurder afgeschrikt door de snelheidscamera’s en vermindert daarom snelheid. Daarna, de ‘Manipulators’ dit zijn de automobilisten die enkel net voor de camera hun snelheid weten te verminderen, waarna ze het gas toch weer indrukken. Als laatste de ‘Defiers’, zij rijden hoe hard ze willen, ook boven de snelheidslimiet ongeacht de aanwezigheid van een snelheidscamera.
Ook hoogleraar ‘Traffic Psychology and the Retention of Mobility’ aan de Universiteit van Groningen, Dick de Waard beaamt de vierde soort bestuurders, de ‘Defiers’. “Niet iedereen omzeilt de flitspalen.” Ook heeft volgens de hoogleraar verkeerspsychologie het flitsen enkel een lokale kortstondige uitkomst. “Mensen gedragen zich in de buurt van een flitser heel netjes, maar daarna maken ze weer vaart”, aldus hoogleraar de Waard. Juist oplossingen die het voor de bestuurder onmogelijk maken om harder te rijden zijn volgens Dick de Waard het meest effectief. Denk aan aanpassingen aan de infrastructuur. “Wegversmallingen of drempels maken hard rijden onmogelijk, dit zou de beste oplossing zijn om de snelheid van bestuurders te verminderen, maar dit kan niet op de snelweg en daarom worden er flitspalen geplaatst.”
Ook persvoorlichtster Martine Pilaar van het OM ondersteund dat de weginrichting veel betekend voor het tegengaan van te hard rijden. “Er zijn wegen die te hard rijden uitnodigen, tot minstens 50 kilometer, bovenop de toegestane hoeveelheid per uur. Dit zijn brede wegen waar niet elke 200 meter een zebrapad of stoep te vinden is. Dan heeft een flitspaal ook geen zin. Flitspalen zijn effectief, maar het is wel een laatste redmiddel.”
Conclusie
De bewering, gedaan door de redactie van Goedemorgen Nederland die als volgt luidt; “Flitsers zijn het meest effectief om wangedrag in het verkeer te veranderen”, is gedeeltelijk juist. Flitsers zijn volgens hoogleraar verkeerspsychologie Dick de Waard en Martine Pilaar van het OM een effectieve manier om snelheidsduivels van de weg te krijgen. Echter moeten we ons volgens de bronnen niet blindstaren op enkel de mogelijkheden van flitsers. “Het meest effectief is de infrastructuur aanpakken, dus ervoor zorgen dat te hard rijden onmogelijk is. Dat is het meest effectief”, aldus Hoogleraar aan de Universiteit van Groningen, Dick de Waard.
