Vasten is goed voor je hersenen, zo zou je minder kans op ontstekingen hebben en je immuunsysteem zou een boost krijgen, aldus De Libelle maar, klopt dat? Iedereen heeft wel eens gehoord over vasten of intermittent vasten. Dit factcheck-artikel onderzoekt of deze beweringen wetenschappelijk worden ondersteund en of vasten daadwerkelijk een positieve invloed heeft op de hersenen.

Er zijn verschillende soorten van vasten, bijvoorbeeld periodiek vasten wat bestaat uit vast periodes van 12 tot 48 uur. Vasten kan goed voor zijn voor je maag-darmstelsel en immuunsysteem maar, nu is er ook een onderzoek dat vasten ook goed is voor je hersenen en het zou ook tegen sommige hersenaandoeningen beschermen zoals dementie.

Bron: Gudden, J.; Arias Vasquez, A.; Bloemendaal, M. The Effects of Intermittent Fasting on Brain and Cognitive Function. Nutrients 2021, 13, 3166. https://doi.org/10.3390/nu13093166
Verschillende manieren van vasten

Onderzoek

Het Randboud UMC heeft hier onderzoek naar gedaan door onderzoekers: Jip Gudden, Alejandro Arias Vasquez en Mirjam Bloemendaal. “Wanneer niet wordt gevast, bestaat de energie voor lichaamscellen (spierencellen, hersencellen, etc) uit suiker (glucose) uit het opgenomen voedsel. Tijdens het vasten verandert dat. Dan bestaat de energiebron uit lipiden die vrijkomen uit lichaamsvet. Deze lipiden worden omgezet in ketonen, die positieve effecten hebben op de gezondheid van de hersenen. De ketonen en de lagere suikerspiegels activeren bijvoorbeeld ‘reinigingsprocessen’ in de hersenen. Ook worden enkele processen in gang gezet waardoor hersencellen beter bestand zijn tegen het negatieve effect van oxidatieve stress.”

Mentale stoornissen

In recente jaren heeft periodiek vasten veel aandacht gekregen als een mogelijke benadering voor het bevorderen van de gezondheid en het verminderen van de symptomen van verschillende aandoeningen. Dit dieetpatroon, waarbij afwisselende periodes van vasten en eten worden gevolgd, heeft geleid tot een groeiend aantal wetenschappelijke studies om de effecten ervan op diverse gezondheidsproblemen te onderzoeken. In het bijzonder zijn onderzoekers geïnteresseerd in de mogelijke positieve invloed van periodiek vasten op neurologische aandoeningen, zoals epilepsie, de ziekte van Alzheimer, multiple sclerose, de ziekte van Parkinson, herseninfarcten, autismespectrumstoornissen, evenals stemmings- en angststoornissen. “In klinische studies bij mensen met epilepsie, de ziekte van Alzheimer en multiple sclerose laat periodiek vasten positieve effecten zien op de symptomen en voortgang van de ziekte. In dierstudies zien we positieve effecten op kenmerken die samenhangen met de ziekte van Parkinson, herseninfarcten, autismespectrumstoornissen en stemmings- en angststoornissen.” Aldus Het Randboud UMC onderzoek van Jip Gudden, Alejandro Arias Vasquez en Mirjam Bloemendaal.

Niet doorschieten

Voor veel mensen is voeding een centraal onderdeel van hun dagelijks leven, en het beïnvloedt niet alleen ons fysieke welzijn, maar ook onze mentale toestand. Onze hersenen spelen een cruciale rol bij het reguleren van eetgedrag en het verwerken van voedingsstoffen. Dit complexe samenspel tussen voeding en cognitie heeft de interesse van wetenschappers gewekt en heeft geleid tot talloze studies en onderzoeken. Maar je moet wel oppassen en vasten serieus nemen en onder toezicht doen van een medisch professional.“Je wordt meer attent op food cues. Zolang je voldoende vitamines en micronutriënten binnenkrijgt (die kun je niet zelf maken) en niet doorschiet naar anorexia nervosa zijn er geen nadelige consequenties voor de hersenen. Als zo streng vast dat je meer dan 10% van je lichaamsgewicht verliest kan door het tekort aan energie cognitieve functie verminderen.” aldus Adan Roger Professor in Moleculer Pharmacology-Neuroscience.

 Conclusie

Concluderend kunnen we stellen dat wetenschappelijk onderzoek, zoals uitgevoerd door het Radboud UMC en besproken in De Libelle, aantoont dat vasten positieve effecten kan hebben op de hersengezondheid en kan bijdragen aan de bescherming tegen bepaalde neurologische aandoeningen, zoals epilepsie en de ziekte van Alzheimer. Echter, het is van essentieel belang om vasten met mate en onder toezicht te beoefenen. Een te strikt dieet zonder begeleiding kan nadelige gevolgen hebben voor de cognitieve functie. Deze bevindingen benadrukken het belang van verantwoorde en gebalanceerde benaderingen van voeding en gezondheid, gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek, om de potentiële voordelen van vasten te benutten zonder onnodige risico’s te nemen.