De energiecrisis in Europa en met de klimaatdoelen in het achterhoofd, wordt er in Nederland zuinig omgegaan met de thermostaat. Mensen gaan van het gas af maar kiezen als duurzamer alternatief vaker voor een houtkachel die het huis opwarmt. Op 27 maart schreef de Vlaamse Milieumaatschappij dat houtkachels ongezond zijn. En ruim een maand daarvoor concludeerde Radar al dat de houtkachel niet duurzaam is. Hoe zit dat?

In een artikel van VRT News stelde de woordvoerder van de Vlaamse Milieumaatschappij dat houtkachels ongezond zijn voor de mens en vervuilend voor de natuur. Dit klinkt logisch, maar in hoeverre zijn houtkachels dan een vervuiling van mens en milieu.

Longgevaar

Longarts Vincent Duurkens stelt dat: ‘houtrook de kans op het krijgen van longkanker met 50% vergroot.’ Echter is dit nog lang niet zo schadelijk als het roken van sigaretten. ‘Bij tabak roken neemt de kans op longkanker toe met 3000%,’ ter context. De kans om longkanker te krijgen is dertig keer groter wanneer je tabak rookt en halve keer groter wanneer je de houtkachel als warmtebron gebruikt.

Longarts Leon van den Toorn bevestigd zijn collega: ‘Houtkachels worden inderdaad steeds meer ontraden, vanwege het vrijkomen van fijnstof. Fijnstof kan vele gezondheidsproblemen geven voor de luchtwegen en longen, maar ook, bij opname in het bloed bij ultrafijnstof, voor andere organen zoals het hart. Organisaties zoals het longfonds hameren daarom ook op het beperken van het gebruik van houtkachels, mede gezien het feit dat de klachten van patiënten met COPD en astma door inhalatie van de fijnstof kunnen verergeren, en inademing van fijnstof ook kan bijdragen aan het ontstaan van astma.’

Nuance en correlatie

Nu ligt het wel genuanceerder. Chemisch technoloog en houtkachel verkoper Wijbrand Pauw is van mening dat er zoveel meer factoren spelen. ‘Een goed trekkende moderne houtkachel met rookfilter, aangestookt door een kundige stoker die gekloofd en droog hout gebruikt, ervaart veel minder ongezonde uitstoot in zijn huiskamer.’ Maar wanneer deze stoker het haarddeurtje op een verkeerd moment opent, komt de vuile uitstoot alsnog in je huis terecht.

Meerdere onderzoeken worden afgelegd over de vervuiling van houtrook, ‘het is onwijs lastig een direct verband te leggen tussen al het houtrook en longkanker,’ laat longarts Duurkens weten. ‘Er zijn enorm veel chemische stoffen die vrijkomen, bijna zoveel dat er elke keer een nieuwe lijkt te zijn.’ Een directe correlatie van één specifieke chemische stof tot hetgeen wat longkanker ontwikkeld is er dus nog niet.

Conclusie

Zowel Pauw als Duurkens zijn het eens met het feit dat de houtkachel niet de meest duurzame en gezonde optie is. Wel kan je het zo veilig mogelijk maken, dit kan volgens Pauw door mensen te onderleggen in hout stoken. Ook arts Van den Toorn bevestigt dit: ‘ik kan me voorstellen dat het gebruik van een