Poolse vrouwen vrijgesproken na verspreiden van pro-lhbtiq+ posters

Poolse vrouwen vrijgesproken na verspreiden van pro-lhbtiq+ posters

Maagd Maria met halo in regenboogkleuren

In Polen zijn drie vrouwen, Elzbieta, Joanna en Anna, vrijgesproken. Ze werden aangeklaagd voor ‘het beledigen van religieuze gevoelens.’ De drie vrouwen hadden posters verspreid waarop de heilige Maria was afgebeeld met een halo in regenboogkleuren. Ze konden alle drie hiervoor twee jaar gevangenisstraf ontvangen. De homogemeenschap in Polen wordt door PiS-leider Jaroslaw Kaczynski voorafgaand aan de rechtszaak afgeschilderd als bedreiging voor de Poolse staat, identiteit en het traditionele gezin. Wereldwijd werden de vrouwen door 280.000 mensen gesteund die in actie kwamen. 

Sinds 2017 is de rechts-conservatieve PiS partij aan de macht in Polen. In 2023 bij de landelijke verkiezingen werd PiS weer de grootste. De gezamenlijke linke oppositie behaalde echter de meerderheid. De partij houdt er een anti-LHBTIQ+ beleid op na. In 2019 werden er LHBTIQ+ vrije provincies en zones ingesteld. Het ging hier om meer dan honderd zones. ILGA Europe heeft in 2023 gemeten hoe de acceptatie van homorechten is in Europese landen. Dit wordt gedaan aan de hand van wetten en reglementen, maar ook zaken als haatspeech en de kansen op de arbeidsmarkt. Een honderd procent score vertaalt zich in een volledige gelijk- en eerlijkheid. Polen behaalt hier een score van vijftien procent (2023). Dit is op een handvol landen na een van de laagste scores in Europa. De Europese Commissie heeft in 2021 druk gezet op Polen om de LHBTIQ+ vrije zones af te schaffen, met succes. De EU heeft toentertijd gedreigd met het stopzetten van subsidies en andere hulp. 

In tegenstelling tot deze LHBTIQ+-ideologie die wordt gevoerd ondertekende de burgemeester van Warschau, Rafal Trzaskowski, in 2019 een pro-LHBTIQ+ manifest. ‘Dat de burgemeester van Warschau in die tijd dit manifest ondertekende was heel mooi. Het is een belangrijk signaal voor de lhbti-gemeenschap’, vertelt Julia van den Muijsenberg, persvoorlichter van Jellinek. Dit zorgde er echter wel voor dat ‘Kaczynski een nieuwe zondebok had gevonden.’ De campagne van PiS werd sterker aangevoerd, met het idee dat lhbt’ers een bedreiging zijn voor de Poolse identiteit.  

Sinds 2023 zit PiS niet meer in de regering, omdat de links oppositie is gebundeld en de meerderheid veroverd. Van den Muijsenberg ‘ziet dat Polen weer een andere kant opgaat. Bijvoorbeeld op het gebied van abortus en het recht ervan.’ In 2021 is door de PiS partij een abotus uitvoeren vrijwel onmogelijk gemaakt. Het kon alleen worden uitgevoerd onder levensbedreigende situaties voor moeder of kind. Ook was het mogelijk indien er een zwangerschap resultaat was van een misdrijf. Deze wetten staan nog, maar ook hieronder worden abortussen niet vaak uitgevoerd. Dit vanwege het huiveringwekkende effect van de wetten (Amnesty, 2024). Polen heeft een ruk naar links gemaakt, maar de aanhang van PiS is nog steeds enorm in Polen. 

Over de auteur

Ruben Brandon

Ruben Brandon studeert Journalistiek aan de School voor Journalistiek in Utrecht.