In tijden van oorlog wordt er vaak gesproken over desinformatie. Tijdens het voortdurende Israëlisch-Hamasconflict is desinformatie een zorgwekkende ontwikkeling geworden, vooral in de Gazastrook. Desinformatie, het met opzet verspreiden van onjuiste informatie, wordt gebruikt als een strategisch instrument om de perceptie van het conflict te beïnvloeden en de publieke opinie te manipuleren.

Afgelopen 7 oktober begon de Palestijnse beweging Hamas een grootschalige aanval op Israël. Het land zelf sloeg aanvankelijk terug vanuit de lucht, met aanvallen op de Gazastrook, de thuisbasis van Hamas.

Mediadeskundige Tonie Broekhuijsen zegt dat één van de belangrijkste bronnen van desinformatie bij conflicten zoals dit, sociale media is. Platformen zoals Facebook, X (het voormalige Twitter) en Instagram worden gebruikt om geruchten, valse beweringen en gemanipuleerde beelden te verspreiden. ‘Deze desinformatie draagt bij aan de escalatie van het conflict door het creëren van vijandigheid tussen gemeenschappen en het aansporen van geweld.’ Zo geeft hij als voorbeeld dat desinformatie het gebruik is van gemanipuleerde beelden die de werkelijkheid vertekenen. ‘Foto’s en video’s worden soms uit hun context gehaald of bewerkt om een bepaald narratief te ondersteunen.’ Volgens Broekhuijsen hebben mensen de nijging om alles te geloven wat ze zien. Zo geeft hij als tip: ‘Geloof niet alles dat je in de media tegenkomt en zorg ervoor dat je logisch en kritisch blijft nadenken over de informatie die je tegenkomt.’

Dit zou kunnen leiden tot verwarring en misleiding, waardoor het voor burgers moeilijk wordt om de feitelijke gebeurtenissen te begrijpen. ‘Hamas en Israël beschuldigen elkaar van het verspreiden van desinformatie om hun eigen belangen te dienen’,  zo zegt ook plaatsvervangend Chef Buitenland van RTL Nieuws Gertjan Vis. Zo zegt hij: ‘Beide partijen proberen de internationale gemeenschap te beïnvloeden en steun te vergaren door middel van manipulatieve informatiecampagnes.’

Het Israëlische leger heeft afgelopen woensdag 15 november een inval gedaan in het grootste ziekenhuis van Gaza-Stad. Israël zegt dat het gaat om een “precieze en gerichte operatie tegen Hamas in een bepaald gebied in het Al-Shifa-ziekenhuis. ‘Israël zegt dat het ziekenhuis is aangevallen, zodat ze het ziekenhuis kunnen beschermen, terwijl Hamas zegt dat deze inval een bombardement is op hen kloppend hart van de samenleving’, zo vertelt de plaatsvervangend Chef Buitenland.

Volgens Thomas van Gool, projectleider Israël en Palestina bij vredesorganisatie PAX Nederland, zegt dat desinformatie kan leiden tot een verscheurde bevolking. ‘Deze verspreiding van desinformatie speelt momenteel ook in Hamas en Israël, waar de Palestijnen de berichtgeving van Hamas meer geloven en de Israëliërs meer de berichtgeving van de Israëlische politiek en media als Al Jazeera.’ Vis benadrukt deze uitspraak. Zo vult hij aan dat de impact van desinformatie verscheurend kan zijn. ‘Het kan leiden tot onnodig lijden van de burgerbevolking, aangezien mensen mogelijk valse informatie gebruiken om beslissingen te nemen over hun veiligheid en welzijn.’

Dit conflict zou de spanningen van vredesorganisaties en diplomaten om een duurzame oplossing te vinden kunnen bemoeilijken. ‘De meest duurzame tijdelijke oplossing is, om een staakt-het-vuren te beginnen, zodat er in ieder geval tijdelijk vrede is, zodat er berusting komt en de politiek beter na kan denken over het zoeken naar oplossingen.’

Beluister hieronder de verdiepende audio-reportage dezelfde redacteur: