Extreemrechtse partijen en EU-kritische partijen liggen op koers om te groeien tijdens de Europese Parlementsverkiezingen in juni. Voor Oekraïne is dat een rampscenario, want Poetin zal hier zeker de vruchten van plukken. De verdeeldheid die Poetin creëert is terug te zien in deze nieuwe koers. Als dit scenario uitkomt, is de steun voor Oekraïne niet meer vanzelfsprekend.
Volgens de peiling van Ipsos op 20 maart 2024 wordt er een winst voor radicaal rechts verwacht. Volgens Ipsos zullen de twee grootste fracties (EVP en S&D) groot blijven. De partijen I&D en ECR, wat radicaal rechtse partijen zijn, zullen flink groeien. De liberale en groene gaan hierdoor moeten inleveren. De rechtse partijen staan er om bekend dat de steun voor Oekraïne niet bovenaan hun lijstje staat. Ze zullen zeker een hardere houding aannemen tegenover deze steun. Moet Oekraïne zich zorgen maken? Hella Rottenberg, oud-correspondent Sovjet-Unie en mede-oprichter van het Raam op Rusland, antwoord op deze vraag. Ook Alma Mustafic, mensenrechtenactivist en doceert op het gebied van mensenrechten, reageert en waarschuwt voor de bijkomende problemen van een winst op rechts.
Kan Oekraïne zich nog verdedigen zonder steun vanuit Europa?
Patrick Bolder, defensie-expert bij het Haags Centrum voor Strategische Studies, haakt in op deze steun die Europa nu heeft te bieden. “In Europa is de meerderheid nog vóór steun aan Oekraïne en qua financieel volume is de bijdrage van de VS inmiddels ruim overschreden. Bovendien doen Europese landen veel aan bilaterale steun, naast die in EU verband. Als er enkele dwarsliggers zijn in Europa worden er wegen gevonden om toch door te gaan in steun. Alleen is de defensie-industrie in Europa nogal slecht ontwikkeld vergeleken met de VS en vooral erg versnipperd. Het vergroten van productie gaat moeizaam en het bouwen van nieuwe fabrieken is lastig vanwege het NIMBY-effect.” Ook vertelt Patrick Bolder over de uitdagingen die Oekraïne nu te wachten staat. “Luchtverdediging blijft een van de belangrijkste militaire capaciteiten. Om de bevolking te beschermen en zo een uittocht tegen te gaan, kritische infrastructuur (energie en wapenindustrie) beschermen, de fronttroepen beschermen en de Russische luchtmacht het optreden moeilijk te maken.”
De steun die Oekraïne nu krijgt vanuit Europa en de NAVO zijn van groot belang. “Dit zijn nu veelal westerse systemen waarvan de raketten die worden afgevuurd schaars aan het worden zijn, Het verbruik is groter dan de productie. Dat geldt ook voor andere munitiesoorten zoals 155 mm artilleriegranaten. Daar worden Russische troepen mee op afstand gehouden en vernietigd aan het front. Nu staat het verbruik daarvan op rantsoen vanwege o.a. het stokken van VS steun, en staat de Oekraïense verdediging onder druk. In het offensief gaan wordt zo helemaal vrijwel onmogelijk voor de Oekraïense troepen. Een EU en NAVO-lidmaatschap zou belangrijk bijdragen aan de veiligheid door afschrikking, maar de recente woorden van Trump zwakken de afschrikwekkende werking van de NAVO juist weer af. De F-16s -als die worden ingezet- zullen geen gamechanger zijn, maar kunnen wel de druk van de Russische luchtmacht aan het front wegnemen en zo lucht creëren voor de Oekraïense grondtroepen.” Steun is nodig voor Oekraïne willen ze zich kunnen blijven verdedigen tegen Poetin. Een uitkomst in juni op radicaal rechts zal een zeer negatief scenario zijn.
