In een reportage uit het acht uur journaal van de NOS, claimt gezondheidswetenschapper David de Buisonjé dat uit onderzoek bekend is wanneer je beloningen weghaalt, mensen minder sporten. Deze uitspraak heeft hij gemaakt naar aanleiding van het nieuws dat zorgverzekeraars gaan stoppen met hun gezondheidsprogramma’s omdat ze niet effectief zouden zijn.

Deze claim is enigszins waar, maar het ligt aan de situatie.

Mensen worden steeds dikker. Maar liefst 16 procent van de mensen van 20 jaar of ouder had in 2023 obesitas. Dit blijkt uit cijfers van het CBS. Omdat mensen steeds dikker worden, zijn er vanaf 2014 zorgverzekeraars begonnen met zogenoemde ‘fitheidsprogramma’s en leefstijlprogramma’s’. Bij deze programma’s kunnen klanten van de verzekering via een stappenteller sparen voor cadeaubonnen of korting op hun premie. Dit gaat dus per 1 januari 2025 stoppen.

Onderzoeken

Om te achterhalen of de claim dat mensen zonder beloningen minder sporten klopt, is het van belang om meerdere onderzoeken door te nemen.

Dit onderzoek, in samenwerking met de University of Pennsylvania en 24 Hour Fitness, onderzocht manieren om het aantal sportschoolbezoeken te verhogen. Ze ontdekten dat zowel geldelijke beloningen als de angst om een trend te missen effectief waren. Bijvoorbeeld, een programma dat punten bood voor elk sportschoolbezoek zag een toename van 9%, terwijl een programma met extra punten voor gemiste trainingen een toename van 27% zag. Opmerkelijk genoeg zorgde een programma dat geen geldelijke beloningen bood maar de toenemende trend van lichaamsbeweging benadrukte ook voor een toename van 24% in sportschoolbezoeken. Deze bevindingen suggereren dat zowel financiële als psychologische factoren belangrijk zijn bij gedragsverandering met betrekking tot lichaamsbeweging.

Financiële motivatie

In de reportage is het niet duidelijk naar welk onderzoek De Buisonjé wijst. Al denk ik dat het om onderstaand onderzoek gaat, waarin hijzelf heeft deelgenomen, genaamd: ‘Less stick more carrot? Increasing the uptake of deposit contract financial incentives for physical activity: A randomized controlled trial’

In dit onderzoek wilden wetenschappers ontdekken of geld mensen zou kunnen motiveren om meer te bewegen. Ze kozen een groep mensen en verdeelden ze in twee groepen. De ene groep kreeg geld als beloning als ze meer gingen sporten, terwijl de andere groep geen geld kreeg. Na vier maanden keken ze naar hoeveel beide groepen hadden gesport. Wat ze ontdekten was interessant: de groep die geld kreeg, had veel meer gesport dan de groep die geen geld kreeg.

Maar ze wilden ook weten of dit effect bleef bestaan, dus keken ze nog eens zes maanden later. En raad eens? De groep die geld kreeg, sportte nog steeds meer dan de andere groep. Dit betekent dat geld mensen kan helpen om gemotiveerd te blijven om actief te blijven, zelfs op lange termijn. Dit is belangrijk omdat het aangeeft dat financiële beloningen een effectieve manier kunnen zijn om mensen te helpen gezonder te leven door meer te bewegen.

Bewegingswetenschapper

Bewegingswetenschapper Jasper Nagelhout legt uit dat sporters verschillende soorten motivatie hebben. ‘De beste motivatie is intrinsieke motivatie, waarbij de sporter zelf graag wil sporten om bijvoorbeeld fitter te worden of plezier te hebben.’ Daarnaast zegt hij dat Extrinsieke motivatie, zoals beloningen in de vorm van geld, ook werkt, maar dan in mindere mate.

Nagelhout benadrukt dat beloning op verschillende manieren kan worden geïnterpreteerd: ‘Als jij plezier haalt uit het sporten of je doelen haalt kan dat ook als een beloning worden gezien.’ Hij legt uit dat intrinsiek gemotiveerde sporters niet per se minder gaan sporten als ze niet worden beloond met geld, omdat ze al de intrinsieke motivatie hebben om te sporten. Maar voor sporters met lage intrinsieke motivatie kan extrinsieke motivatie helpen om hen te stimuleren om te sporten. ‘Een intrinsiek gemotiveerde sporter die nul resultaat behaalt (en dus eigenlijk ook niet beloond wordt) zal wel sneller ongemotiveerd raken.’

Conclusie

Uit onderzoek blijkt dat beloningen, zoals geld, mensen kunnen helpen om meer te sporten. Een studie toont aan dat deelnemers die geld ontvingen voor hun activiteit significant meer bleven sporten, zelfs op lange termijn. Toch is het belangrijk te onthouden dat sommige mensen al graag sporten zonder beloningen. Voor hen is het bereiken van persoonlijke doelen of gewoon plezier hebben tijdens het sporten net zo motiverend. Kortom, terwijl beloningen kunnen helpen, zijn er ook andere redenen waarom mensen sporten.