In het brouwhart van Duitsland ontspruit een eeuwenoude biertraditie, verankerd in het befaamde rheinheitsgebot van 1516. Hoewel deze wet zichzelf al 500 jaar in stand houdt, merkt men een verschuiving in populariteit, vooral onder de nieuwe generatie bierliefhebbers die hun smaakpalet uitbreiden. De Belgen hebben daar geen enkele last van, en experimenteerden er in de middeleeuwen al flink op los.
Duitsland staat wereldwijd bekend om zijn rijke biertradities en diverse bierstijlen. Het land is de thuisbasis van bieren zoals de pilsner, bock, weizen en dunkel. De biercultuur in Duitsland begon eigenlijk zo’n 500 jaar geleden. In 1516 werd namelijk voor het eerst het rheinheitsgebot ingevoerd. Deze wet zorgde ervoor dat brouwers alleen maar gerst, hop en water mochten gebruiken bij het maken van hun bier. Later kwam daar gist bij. Andere ingrediënten mochten dan ook niet gebruikt worden. Zo konden volgens Willem IV, die dit toentertijd invoerde, ervoor worden gezorgd dat er louter natuurlijke producten gebruikt konden worden. Daarnaast zorgde dit ervoor dat er genoeg tarwe over zou blijven voor het produceren van brood. Het brouwen van weizenbier, waar dus wél tarwe inzit, kon alleen gedaan worden door de heerser zelf, en toonde daarmee absolute dominantie tegenover het gewone volk. De Duitsers staan desalniettemin niet op de UNESCO immateriële werelderfgoedlijst, ondanks dat ze jaren geleden al probeerden om op die lijst te komen.
Ruim 500 jaren later wordt er nog steeds volgens deze formule bier gebrouwen, maar de populariteit van de wet, die overigens niet meer zo sterk is als vroeger, zwakt langzaam af. ‘’De traditionele Duitse drinker hecht er misschien nog veel waarde aan, maar je ziet dat de nieuwere generatie daar geen behoefte aan heeft. Zij verbreden hun interesses en drinken ook IPA’s en andere bieren mét kruiden en andere ingrediënten die volgens het rheinheitsgebot niet gebruikt mogen worden’’, zegt biersommelier Koen Hartman.
In tegenstelling tot de Duitse biercultuur, staat de Belgische biercultuur wél op de UNESCO immateriële werelderfgoedlijst. In de middeleeuwen brouwden monniken in abdijen hun eerste bieren voor eigen gebruik. Later zijn de monniken het ook gaan brouwen voor de bevolking. Deze monniken ontwikkelden hun recept continue en produceerden verschillende biersoorten, en mede dankzij deze ontwikkeling werd bier al snel een belangrijk onderdeel van de Belgische cultuur.
De Belgen zijn er dan ook heel trots op dat ze met hun biercultuur wél op die UNESCO werelderfgoedlijst staan. De toenmalige minister van Cultuur in Belgie, Sven Gatz, was dan ook zeer te spreken toen het moment daar was: ‘’De enige moeilijkheid was de verwoording. Voor ons is de biercultuur evident, maar je moet het ook kunnen uitleggen aan een Zuid-Koreaan of een Namibiër. Dat was de uitdaging. Ik ben heel blij dat we daarin geslaagd zijn.’’
Kijk hieronder naar een reportage over de bierculturen in Belgie en Duitsland en waarom de Belgen wel op die UNESCO immateriële werelderfgoedlijst, en de Duitsers niet.
