Afgelopen week verscheen er een tweet van ‘wetenschapper’ Ferdinand Meeus. Hierin luidde hij dat de ijsberen niet uitgestorven zijn maar juist verdubbeld in aantal. In de tweet verwijst hij naar het rapport van Susan Crockford. Echter hebben onderzoeken en experts op dit gebied dit ontkracht, zij concludeerde dat de ijsbeer niet op het punt van uitsterven staat, maar de toekomst ziet er, als gevolg van klimaatverandering, niet rooskleurig voor het soort uit.
Wetenschappelijke data
Het rapport waar Ferdinand Meeus naar refereert is door Susan Crockford geschreven, zij heeft in de ijsbeer wetenschappers kringen een beruchte reputatie. Onder andere de NRC heeft al eerder een check over haar uitspraken. “Ze baseert zich meer op opinies dan op wetenschappelijke data.” vertelt Noordpool-expert Gert Polet. Volgens hem is Ferdinand Meeus ook niet aan te merken als een wetenschapper hierover.
Zee-ijs habitat
De samensteller van de Rode lijst van bedreigde soorten, IUCN, is ook de spreken over de ijsberen. Zij hebben zelfs de vertakking IUCN Polar Bear Specialist Group tot leven geroepen, hierin werken alle gerenommeerde ijsbeer wetenschappers in samen. Zij wijzen uit in een onderzoek dat er momenteel ongeveer 26,000 ijsberen zijn en voor het midden van deze eeuw dit aantal met 30% zal zijn afgenomen als gevolg van verlies van zee-ijs habitat waar ijsberen van afhankelijk zijn. Er worden 19 sub-populaties van ijsberen onderscheiden; van 4 daarvan is bekend dat er in aantal afnemen, 2 in aantal toenemen, 5 stabiel zijn en 8 waarvan er geen recente populatie gegevens beschikbaar zijn. Ook het Wereld Natuur Fonds (WWF) refereert naar de laatste analyse van de IUCN-PBSG. Het verlies van zee-ijs habitat over de periode 1967 – 2018 is lager dan 50%. De UN-Intergovernmental Panel for Climate Change IPCC verwacht dat het tegen het einde van deze eeuw vrijwel verdwenen zal zijn.
De reden waarom de ijsberen meer te zien zijn, weet Arctische Ecoloog Maarten Loonen. “IJsberen tellen is in elk geval lastig, meestal zijn ze mensenschuw. Daarom hebben zijn er warmte satellieten ingezet om ze zo beter te kunnen tellen, maar die werken niet altijd even accuraat. Doordat de Noordpool, Alaska en andere leefgebieden van de ijsbeer dichter bevolkt wordt beginnen zij aan de mens gewend te raken,” gaat Maarten verder, “ Hierdoor kan het lijken dat er meer ijsberen zijn, omdat we er meer tellen. Maar dit is niet het geval.” Volgens Maarten staan de ijsberen ook niet direct op uitsterven en kunnen zij ook van het land eten, alleen is dit niet zo voedzaam voor ze. “De ijsberen proberen zich wel aan te passen maar dit betekent niet dit op lange termijn ook het geval is.” voegt Maarten hieraan toe.
Conclusie
De tweet van Ferdinand Meeus met daarin dat de ijsberen zich verdubbelen in plaats van uitsterven is ontkracht door meerde deskundige en onderzoeken op dit gebied. De ijsberen sterven niet direct uit, maar kampen duidelijk met een enorme uitdaging. Het onderzoek van IUCN Polar Bear Specialist Group, laat wel degelijk zien dat er problemen zijn met de ijsberen populatie. Het rapport waar Meeus naar refereert is volgens expert Gert Polet “meer gebaseerd op opinies dan wetenschappelijke data”. Al met al ontbreekt er overtuigend bewijs voor de bewering van Meeus, en is het van groot belang om misinformatie te ontkrachten met grondig onderbouwde wetenschappelijke feiten en expertise.
