Utrecht – Winkelcentrum Hoog Catharijne is officieel begonnen met een zwarte lijst tegen winkeldiefstal. Wie steelt bij een winkel, krijgt een verbod voor alle deelnemende winkels in Hoog Catharijne. De winkels willen met de zwarte lijst diefstal tegengaan.
Bij een collectief winkelverbod krijg je na twee overtredingen een winkelverbod bij alle deelnemende winkels. Dan kom je op de zwarte lijst te staan voor één of twee jaar, afhankelijk van de overtreding. In Hoog Catharijne doen 59 winkels mee. Een collectief winkelverbod helpt bij het verminderen van winkeldiefstal, maar de zwarte lijst is er ook voor agressie. Als je twee keer agressief gedrag vertoont, kom je ook op de zwarte lijst te staan. Als iemand op de zwarte lijst staat en die persoon gaat toch een van de winkels in, valt dat onder huisvredebreuk. Dan kan de schuldige een geldboete krijgen of een gevangenisstraf van maximaal zes maanden.
Volgens het ANP waren er in 2023 ruim 41.000 winkeldiefstallen in Nederland. Het is dus een groot probleem door heel het land. Hoog Catharijne wil dit tegen gaan met een collectief winkelverbod. Volgens Martijn Wildeboer van het CCV (Centrum voor Criminaliteitspreventie en veiligheid) heeft een collectief winkelverbod een afschrikkend effect. Het CCV helpt ondernemers met onder andere veiligheid in winkels. Het afschrikkende effect begint al voordat een dief toe slaat. Winkels moeten laten zien dat ze meedoen aan het collectief winkelverbod. Meestal gebeurt dat met een sticker op de deur. ‘’Dieven maken een keuze. Als een dief moet kiezen tussen een winkel met een collectief winkelverbod en een winkel zonder, dan weet ik het wel.’’ Aldus Wildeboer. Volgens Wildeboer zie je bij het ingaan eerst een stijging van het aantal aangiftes. Na verloop van tijd komen er mensen op de lijst en wordt diefstal en overlast minder. Ook komen mensen geen twee keer op de lijst. Als één keer op de lijst zijn geweest, hebben ze hun lesje wel geleerd en gaan ze niet nog een keer in overtreding.
Winkels moeten toestemming hebben van de AP (Autoriteit Persoonsgegevens) voor een collectief winkelverbod, in verband met privacy. Hoog Catharijne vroeg dit in september 2023 aan en kregen goedkeuring in februari 2024. Bij een zwarte lijst krijg je te maken met privacygevoelige informatie. Ondernemers moeten zich houden aan de AVG, de Algemene Verordening Gegevensbescherming. Deze wet beschermd gegevens van personeel, klanten en dus ook van mensen met een winkelverbod. Het CCV heeft een model voor een zwarte lijst die goedgekeurd is door de AP. Ook Hoog Catharijne maakt gebruik van dit model. Het CCV houdt in de gaten of het collectief winkelverbod goed wordt uitgevoerd. Als iemand vindt dat het winkelverbod onterecht is, kan diegene naar het CCV gaan. Als het CCV het ook onterecht vindt, krijgt de ondernemer een waarschuwing. Bij twee waarschuwingen mag de ondernemer geen gebruik meer maken van de zwarte lijst.
Centrum Schalkwijk in Haarlem heeft al heel lang een collectief winkelverbod en is tevreden. Volgens Janneke Heinen van Centrum Schalkwijk is het zeer effectief. Binnen en buiten het centrum is er minder overlast. Heinen spreekt ook over het afschrikkende effect. Bij de waarschuwingen die de bewakers geven, stoppen mensen al met overlast veroorzaken.
Verslaggever Lidiana Lopes praat met een medewerker van Miniso over de nieuwe maatregel.
